Họp chợ

Anh Thơ


Mới hửng sáng, đàn chim còn ngái ngủ
Trên chòm đa buông rễ ướt bên đình.
Hạt sương sớm đã trao tay gió rũ
Khắp mái lều rung bóng mặt trời xinh.

Mấy ông lão khiêng vào lồng lợn giống,
Mấy bà già quẩy đến gánh bèo non.
Mụ bán cá đặt thúng ngồi chửi đổng,
Chị hàng rau mất chỗ chạy lon ton.

Rồi gạo, vải, bún, quà, rồi bánh trái
Lần lượt bày trong những tiếng lao xao.
Lặng lẽ nhất có vài người thầy bói
Bước gậy lần như những bước chiêm bao.

Lụt
Anh Thơ


Đê đã vỡ một đêm mưa tầm tã
Nước băng sông ồ ạt chảy trôi đồng
Làng xóm lụt chìm đi bao mái rạ,
Bao cây vườn mất tích giữa mênh mông.

Trưa nay nắng, bình yên sao đẹp quá!
Mây nhởn nhơ đi dạo khắp phương trời.
Nhưng dưới nước lững lờ theo tiếng quạ
Bao thây người vơ vẩn giữa giòng khơi.

Rồi đêm tối khi vừng trăng rãi sáng
Nước như gương phẳng lặng ánh mơ màng.
Từng tiếng cú rúc dài trong thảm đạm
Như oan hồn kêu khóc giữa mênh mang.

Mưa
Anh Thơ


Tre lả lướt nghiêng đầu cho nước gội
Cau thẳng mình dang lá đón mưa rơi,
Đồng chìm xuống bông lúa vàng rũ rợi,
Ao rềnh lên bè rau muống xanh tươi.

Trên nhà vắng gió lùa hơi ướt át,
Cu bé ngồi nhào đất nặn tò te.
Dưới bếp lạnh, lũ gà vào bới rác
Mặc đàn ruồi, đàn nhặng lượn vo ve.

Ngoài đường lội một vài người về chợ
Trĩu gánh hàng như trĩu quang mưa.
Yên ổn nhất trong gian chuồng êm cỏ
Lũ lợn nằm mát mẻ ngủ quên trưa.

Nắng hanh

Anh Thơ

Mới tinh sương rực góc trời mây lửa,
Cây đứng im từng chiếc lá khô rơi.
Những ao tù nước bèo xanh cạn nửa
Đường ra đồng, như đi trên lá áo tơi.

Mặt trời lên lũy tre xa cháy đỏ
Lão ông chống gậy lần ra sau.
Những đàn bà tung rơm phơi ổ,
Mũi khô dòng, bầy trẻ vắng ruồi bâu.

Ngoài quán chợ với chiếc khăn mỏ quạ
Cô gái làng ghé nón sau bồ cau.
Nhưng nắng hanh cũng làm cô đỏ má
Cho thêm duyên trên miệng thắm quết trầu.

Ngày tết

Anh Thơ


Trước cổng làng chòm nêu vừa thức gió
Bụi mưa phùn đã đổ xuống sân vôi,
Tràng pháo chuột đua nhau đì đạch nổ
Xác giấy hồng bắn cả cánh hoa rơi.

Trong nhà đỏ bàn thờ nghi ngút khói,
Những đàn bà tíu tít chạy bưng mâm,
Lũ con trẻ vui mừng thay áo mới
Bên ông già hương nến quá chuyên tâm.

Ngoài đường ngõ bùn lầy theo nước chảy
Thằng cu con quần đỏ cưỡi lưng bà.
Các cô gái đội vàng hương ôm váy
Miệng tươi cười mừng tuổi những người qua.

Ngày xuân
Anh Thơ

Trời hơi lạnh và nắng vàng hơi hửng
Lúa xanh đồng rợn sóng tận chân mây
Vài con én liệng ngang trời lơ lửng,
Từng lũ cò phấp phới đậu rồi bay.

Dọc đường cỏ ven sông cùng trẩy hội,
Những bà già lần hạt nhẩm cầu kinh,
Lũ con gái rộn ràng cười nói, nói
Khoe hàm răng đen nhánh, mắt đa tình.

Cùng mấy cậu áo là, quần lụa mới
Tập lê giầy như tập nhấc chân đi.
Trong khi gió ngang đường tung phấp phới
Giải yếm đào cùng với giải khăn thi.

Rằm tháng bảy
Anh Thơ

Gió hiu hắt gieo vàng muôn cánh lá,
Trời âm u mây xám bóng sương chiều.
Làng xóm ngập nhà nhà trong khói tỏa
Vẳng đưa lời khóc mã lạnh hiu hiu.

Trong chùa, điện hương đèn nghi ngút sáng
Tiếng mõ, chuông hòa nhịp trống bên đình.
Lời cầu cúng truyền theo làn khói thoảng
Quyến cô hồn nương gió lại nghe kinh.

Ngoài đê rộng bồ đài nghiêng đổ cháo
Lễ chúng sinh từng bọn một ăn mày.
Cùng lẳng lặng như bóng ma buồn não
Dắt nhau tìm nơi cúng để xin may.

Rằm tháng tám
Anh Thơ


Trời trong sáng, trăng tròn lơ lửng gió
Đồng mờ sương khóm chuối lặng mơ màng
Những ao biếc ngâm sao đầy nước tỏ
Bụi tre ngà lơi lả uốn lưng cong.

Trong đường xóm trống chiêng chung nhịp nổi
Trẻ con theo sư tử rước vang ầm.
Ngoài đình sáng tiếng cười chen tiếng nói
Gái trai làng ra họp hát trống quân.

Trong khi ấy phất phơ khăn với áo
Các bà đồng ra điện lễ, cười vui.
Nghiêm lặng nhất có vài ba ông lão
Thả con thuyền uống rượu với trăng trôi.

Sáng hè
Anh Thơ


Gió man mát bờ tre rung tiếng sẻ,
Trời hồng hồng đáy nước lắng son mây.
Làn khói xám từ nóc nhà lặng lẽ
Vươn mình lên như tỉnh giấc mơ say.

Người dậy cả, bà già lần thổi bếp
Thằng cu con rụi mắt quét quàng sân.
Cùng trong lúc gà lồng kêu chiếp chiếp,
Và lợn chuồng ủn ỉn giục cho ăn.

Bên ao nước bèo chen rau muống nổi,
Mẹ rồi con xắn váy cúi khom, và
Người vớt bèo, người khều rau hái vội,
Vì trên đường lên chợ đã người qua.

Sang thu
Anh Thơ


Gió may nổi bờ tre buồn xao xác!
Trên ao bèo tàn lụi nước trong mây;
Hoa mướp rụng từng đóa vàng rải rác
Lũ chuồn chuồn nhớ nắng ngẩn ngơ bay.

Trên đê cỏ dựt diều sa đứt sợi,
Gã mục đồng chán nản lắng tai nghe
Trong thôn xóm hóa vàng nghi ngút khói
Gió vang âm tiếng trống cúng ra hè.

Bên bến nước đò ngang chưa ghé tới,
Khói lam chiều đã thoảng tiếng chuông vương.
Bọn chờ thuyền nhìn nhau đang sợ tối
Bỗng rùng mình như cảm thấy hơi sương.

Tàn chợ
Anh Thơ


Trên nóc đình mặt trời vừa đứng ngọ
Nắng vươn mình đuổi những bóng râm lui;
Tiếng lào xào tắt dần trong to nhỏ.
Ngoài cổng lều lần lượt từng người chui.

Một bà lão xót xa tiền hết... mãi!
Mấy thằng cu hớn hở được tò-te.
Vài cái đĩ vui cười mừng nón mới,
Quên trên vai gánh nặng quẩy mau về.

Mặc bô lão rượu say cười chuếnh choáng
Ô móc vai thất thểu cố theo sau.
ở lại chợ nhìn người mua dần lảng
Bọn ế hàng ngán ngẩm với ruồi bâu.

Tết mồng năm
Anh Thơ

Gà mới gáy, trời còn chưa sáng rõ
Tiếng người rao rượu nếp đã vang đường.
Chợt thức giấc gọi nhau trừ sâu bọ,
Khắp xóm nhà rộn rịp dậy trong sương.

Đây bà lão ra vườn tìm lá thuốc,
Kia thằng cu đứng cửa gặm đào xanh.
Các cô gái mừng móng tay đỏ nước
Những anh chàng xuống giếng tắm rôm* nhanh.

Ngoài cổng chợ từng dẫy người bán lá
Các ông già chống gậy đến tranh mua
Cùng trong lúc giắt nhau cười hỉ hả
Đĩ con mừng được mẹ sắm bùa tua.

Trở rét
Anh Thơ

Vuờn cây úa rùng mình gieo lá úa
Ngọn khói chiều cuộn rối nóc nhà tranh,
Trời đầy mây bay về đàn chim nhỏ
Gió điên cuồng xô đẩy luỹ tre xanh.

Trời trở rét! Người làng tôi đã thấy:
áo mền, áo kép giở ra thi.
Những cô gái, với lá thuốc nhuộm răng đen nháy
Trâu, bò thưa bóng trên bờ đê.

Chân bờ đê trên cánh đồng lúa đỏ,
Nắng mờ tránh vội áng sương lan.
Một nông phu bước nhanh trên bờ cỏ
Miệng phàn nàn tráo trở tiết trời luôn.

Vào hè
Anh Thơ


Nắng đã nực, cây vườn im thở gió,
Ngõ đầy ruồi, vắng bóng bướm ong qua.
Tiếng cuốc gọi chiều chiều vang bụi cỏ,
Và chiều chiều đom đóm rủ nhau ra.

Các đình chùa đã bắt đầu rựng dậy
Những vàng hương mũ mã chất như non,
Người từng lũ kéo nhau vào cầu mát;
Mấy đêm ngày chiêng trống chập choeng luôn.

Trong đồng lúa cũng bắt đầu khát nước,
Lũ gái tơ uể oải kéo dây gầu.
- Đã hết cả những hội hè đám rước,
Vào việc làm họ chán cả chào nhau!

Xuân Quê
Anh Thơ


Lúa mượt đồng xanh nổi trắng cò
Đưa dài sông lụa dệt mưa tơ
Làng xa trong luỹ làng biêng biếc
Nêu lắng xuân về khánh lửng lơ

Trời ửng hoa đào, đất sáng mai,
Vàng trong hoa cải bướm bay dài
Vườn bên dây táo xôn xao nắng
Thấy thoáng bay hồng giải yếm ai.

Pháo rụng còn vương ngô hững hờ,
Bên rào loáng thoáng khói bay mơ
Có người qua xóm nhìn ngon mắt,
Xuân chín trên cành cam lẳng lơ.

Chớp Mắt
Anh Thơ


Có những ngày buồn chả ước mơ
Bỏ ăn, quên ngủ, biếng làm thơ.
Cứ ngồi ngơ ngẩn bên song cửa
Nhìn liễu rơi vàng lá báo thu.

Thương thay cây liễu sống cùng ta
Đã sáu năm rồi bóng thướt tha.
Chiều mát, vợ chồng ngồi dưới gốc,
Nhìn liễu mềm đưa tơ lướt la...

Thấy cả mùa hè biếc, mát tươi.
Bỗng anh đăm đắm dõi chân trời
"Sương như búa bổ mòn gốc liễu (1)
Anh sợ thu về lá lại rơi...!"

- Lá lại rơi rồi lá lại xanh!
- Nhưng thương thân liễu dứt tơ mành!
Ai hay tiền định lời tiên đoán
Mùa lá rơi vàng em mất anh!

Giờ một mình em ngắm liễu đây!
Thu chưa se sắt đã thân gầy.
Anh đi buổi mới mù mây nước
Chớp mắt hai mùa sương trắng bay!


Thu 96

Con Chim Tu Hú
Anh Thơ


Nắng hè đỏ hoa gạo
Nước sông Thương trôi nhanh
Trên đường đê bước rảo
Gió nam giỡn lá cành

Bỗng tiếng chim tu hú
Đưa từ vườn vải xa
Quả bắt đầu chín lự
Ngọt như nỗi nhớ nhà.

Cha già thêm tóc bạc
Chống gậy bước lên đồi.
Thương một mùa vải đỏ
Má hồng con đang tươi.

Có chàng qua dạm ngõ
Bỗng khói lửa ngút trời
Con đi đêm súng nổ
Vải rụng bến sông trôi...

Rồi tiếng chim tu hú
Vang suốt những mùa hè
Con đi dài thương nhớ
Mười năm chửa về quê.

Tu hú ơi Tu hú!
Kêu hoài chi vườn xanh?

Ta còn đi đi nữa
Như dòng sông trôi nhanh
Nhắn với chim Tu hú
Cha già vui đợi mong.

Mười năm trong khói lửa
Má con dù nhạt hồng.
Nhưng bao nhiêu em gái,
Đẹp lên mùa vải chín bên sông!

Chiều Xuân

Mưa đổ bụi êm đềm trên bến vắng
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi ;
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời.

Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ,
Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ;
Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió,
Những trâu bò thong thả cuối ăn mưa.

Trong đồng lúa xanh rờn và ướt lặng,
Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra,
Làm giật mình một cô nàng yếm thắm
Cúi cuốc cào cỏ ruộng sắp ra hoa.

Trưa hè

Trời trong biếc không qua mây dợn trắng
Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa
Hoa lựu nở đầy một vườn đỏ nắng,
Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay qua.

Trong thôn vắng, tiếng gà xao xác gáy
Các bà già đưa võng hát, thiu thiu
Những đĩ con ngồi buồn lê bắt chấy
Bên đàn ruồi rạc nắng hết hơi kêu

Ngoài đê thẳm, không người đi vắng vẻ
Lũ chuồn chuồn giỡn nắng, đuổi nhau bay
Nhưng thỉnh thoảng tiếng nhạc đồng buồn tẻ
Của vài người cỡi ngựa đến xua ngay.

Ngõ cũ em về

Thành phố quê anh trời vẫn mây thu
Ngõ nhỏ em về lại lối xưa
Rào hoa rơi mái, cây nghiêng đổ
Cửa đóng, nhà im quạnh quạnh tờ...

Nỗi nhớ dẫm đau đường sỏi cũ.
Xóm phường còn lại một, hai người
Mới bốn năm qua, chiều rộn rã
Xe anh về ngõ, tếng còi vui.

Mà nay im vắng căn nhà lạnh
Lầu cũ đâu còn những khóm hoa?
Rêu phủ lan can dài lằng lặng...
Đêm nào ta đón nở quỳnh hoa?!

- Ơi hỡi anh yêu hồn có về?
Cùng em đưa bước trở thăm quê!
Quê ơi đâu nữa ngày sum họp?
Lủi thủi em về, lủi thủi đi!

Vườn Xưa



Đây một giàn lan che bóng lan,
Dăm thân tùng trúc đứng nghiêm hàng.
Vài hòn non bộ, nhiều đêm vắng.
Biển cạn đầy trăng, cá đớp vàng.

Và khi vườn chủ tóc như suơng
Gậy trúc lang thang dạo khắp vườn,
Là lúc hồn thơ say ý rượu,
Tìm hồn hoa lạc duơí trăng suông.

Rồi cả vườn cây nghe tiếng ngâm,
Nâng cao hồn mộng quyện huơng trầm.
Sau khi gót hạc dừng hiên nguyệt,
Chen rượu hoa trăng rót mãi vần.

Nhưng nay lạnh lẽo bóng trăng sang,
Lan héo lòng hoa, trúc võ vang.
Cá chẳng đùa trăng, trong biển cạn
Vài hòn non bộ đứng cư tang.

Vì chưng vườn chủ tóc như suơng,
Gậy trúc chiều qua đã dắt đường
Thơ rượu say về tiên giới âý,
Vườn xưa để lạnh bóng trăng suông!

Bên gốc mai vàng

Cự li bẩy bước đi đều
Sương khuya buông thẫm sóng triền miên man
Xa xa trên đỉnh đèo Ngang
Dòng xe sáng rực xuyên ngang mây đèo.

Cự li bây bước đi đều
Súng tê vai lạnh, mưa vèo rừng thưa
Nhớ đêm Hà-nội giao thừa
Hoa đào, hoa cúc, hoa mơ, quát hồng.

Hương dâu thoang hoảng đầu rừng.
Ô! hoa mai nở sống trong đêm tuần.
Gốc mai ai đó dừng chân
Súng nghiêng trong áng hương xuân, đợi chờ!

Chợt bừng pháo sáng lửng lơ
Biển khơi động sống vút bờ núi cao
Rời chân súng chĩa trời sao
Cự li bảy bước đi đều ... tuần tra.

Đèo Ngang, xuân 1967

Dưới bóng ô-liu

Tôi đã nghe...
Tiếng vó ngựa của Scăng-đéc-béc còn vang từng mây ở Cơ-rui-da.

Vang trên thung lũng Ti-ra-na.
Vang trên ngọn rừng ô-liu lá bạc.
Vang trên những đồi nho bát ngát.
Tiếng vó ngựa đi đạp xác quân thù
Từ năm thế kỷ xa xưa
Trong lòng bạn tự hào biết mấy!

Người bạn An-ba-ni ơi!
Tôi đến đây
Gặp rất nhiều đài liệt sĩ
Gặp những bà mẹ gầy thương nhớ chồng con.
Gặp những em bé gái giống con tôi, xách giỏ đi chợ

Sỏi đá hãy còn
Đồi trọc chưa phủ xanh cây
Nhưng điện đã về tận rừng sâu hẻo lánh.
Ruộng không còn bờ
Nước đang leo núi.
Nhà năm tầng, bảy tầng
Mang cửa kính mặt trời sáng chói.

Cuộc sống bạn đang lên
Xe ủi đất bật tung núi đá
Rừng ô-liu. tiếp rừng nho xanh lá.
Những nhà máy tự động, tối tân.
Những đồng lầy xưa, nay ngập lúa mì vàng
Người phụ nữ đã rứt khăn chàng mạng
Đeo súng theo cách mạng.
Lưới búa chim giơ cao
Tự hào
Lao động như nam giới.

Những cụ già đi giày mới
Vui vì cỏ nước tự do
Đất nước tuy còn cảnh giác bóng thù
Cánh Đại bàng bay vút.
Việt Nam chúng tôi ở rất xa.
Nhung rất gần bạn hôm nay
Trong chiến hào từng trong nước trái vả.
Bạn gửi sang từng cốc ngọt đầy.

Cám ơn tình bạn thân yêu
Dưới bóng ô-liu
Tôi đã nghe mối tình đoàn kết
Từ Scăng-đéc-béc
Chúng ta tay nắm chặt tay
Là quân thù phải chết!

An-ba-ni, những ngày tháng 5-1970

Mùa xuân màu xanh

Tặng 37 cô gái xã N.

Khi tiếng pháo gầm dựng sóng lộn mây cao
Khói trắng mênh mông bọc kín thân tầu giặc.
Làng xóm hò reo, mẹ già rơi nước mắt
- Con gái ơi! con đã trả thù làng!

Lều chỉ huy có Đảng yêu thương
Cô gái chắc tay trận đầu vượt sức.
Nòng pháo lớn không cân tầm vóc.
Tai bị ù vì tiếng nổ chưa quen.
Trước mắt cô cát cháy cây đen
Làng xóm đã vào sâu lòng đất.

Biết mấy khăn tang tuy không hẳn mái tóc
Nhưng đã hằn sâu tận chí căm thù.
Tàu địch cháy rồi! Trời biển lại về ta.
Cái buổi tung buồm lên biển rộng:
Niềm vui lớn reo từng con sóng.
Cá lại về hợp tác trắng sân phơi!
Vị ruốc đậm đà ngọt bát cơm khoai.
Lang, sẵn vươn xanh trong tầm bảo vệ.

Ôi! mùa xuân màu xanh về dưới tay cô gái trẻ!

Xã N. 29-1-1968

Tiếng đất


Có ai nghe tiếng đất âm thầm?
Đã một trăm năm từ ngày mất nước
Giữa đồi sỏi sim mua thưa thớt
Giữa bụi, bờ xao xác tre gai
Giữa cánh đồng chó chạy hở đuôi
Cấy đứng, gặt ngồi đất không lấm cẳng
Có ai nghe tiếng than miền đất trắng?

Từ năm mươi vạn năm xưa
Đất ta sinh từ lòng đá
Qua những ngày băng giá
Nắng bốc băng tan, mưa đổ sói mòn
Mặt trời nung đá vụn đầu nguồn.
Nước cuộn đến hòa thêm dinh dưỡng.

Ta theo dòng sông Cầu chảy xuống
Thành phù sa bồi đắp ruộng đồng
Thêm những tay người vun xới ươm trồng.
Trăm năm trước đất nằm xanh bóng mát.
Cây đứng đầy ôm, ruộng đồng tươi ngát

Trăm năm sau đã là đất bạc màu
Ôi! ai biết nỗi thầm đau?
Khi ruộng đất vào tay giặc cướp
Những người nông dân đói khát.
Cúi mình trên thửa ruộng độc canh.
Hai vụ chiêm, mùa nước sũng bàn chân
Đất dầm, cơm nắng
Bờ cao, thấp... bàn tay vào ngăn chặn?
Nước rửa trôi màu mỡ dần mòn
Lúa gặt về đầy một nhà rơm.

Hạt thóc nhẹ tênh như bụng ngụm gầy, lép
Rồi sưu, thuế, tức, lô cho cả bầy ăn hiếp
Người bỏ lên rừng phát rẫy làm nương
Mặc cho nước lũ lối mòn
Đồi lại đồi năm trơ sỏi cát.

Kể sao hết cuộc đời xơ xác
Những bà già dũi tép khắp đồng chiêm
Những chão thừng vặn cả cột xoan nghiêng.
Những cô gái tha phương cây mướn.
Đời phụ nữ như cá rô khô dưới ruộng
Rạ ngắn lợp nhà chả kín kèo tre.

Ai có nghe tiếng than miền đất bạc?
Đất phụ người? hay người phụ đất?
Những buổi chiều mờ xám sương dông
Mưa miên man gió hú khắp đồng
Từng đoàn rách rưới
Bị nát đeo vai gánh con lủi thủi.
Đất chẳng nuôi người, người đành bỏ đất ra đi
Ai có nghe...
nghẹn ngào tiếng đất!